Brief burgemeester aan gemeenteraad Ridderkerk over begraafplaats Vredehof

Er is veel aandacht voor gebeurtenissen in 2020 op begraafplaats Vredehof. Er worden vragen gesteld over de handelwijze van de gemeente. Het betreft hier een gevoelige en verdrietige kwestie. Om redenen van privacy zijn wij steeds terughoudend geweest in onze communicatie over deze zaak. Nu er opnieuw aandacht is voor dit onderwerp acht ik het wenselijk u te informeren. De aanhoudende aandacht voor het dossier en het mogelijk ontstaan van onduidelijkheid is voor mij aanleiding om over deze zaak meer openheid te geven.

In januari 2020 constateerde een inwoonster bij een bezoek aan het graf van haar ouders dat de grafbedekking en de daarop door haar geplaatste urn van haar vader waren verdwenen. Ik kan mij de ontsteltenis van mevrouw na deze constatering heel goed voorstellen. Dat moet een onthutsende ervaring zijn geweest.

De afgelopen jaren, vanaf het moment dat dit gebeurde tot nu, hebben wij op verschillende manieren geprobeerd dit leed te verzachten. Zo heb ik direct contact gezocht met mevrouw en ook uitvoerig gesproken met haar. Daarin heb ik aangegeven dat weliswaar de grafbedekking was verwijderd, maar dat het graf zelf niet is beroerd. De urn is geplaatst in de toplaag, ruim boven de grens waaronder het graf niet beroerd mag worden. Ik kon ook een foto tonen waaruit dat bleek. Mevrouw was blij en opgelucht met het gesprek en deze informatie. Dit blijkt uit haar uitingen op social media. Tot op de dag van vandaag begrijpen we heel goed dat mevrouw een heel verdrietige ervaring is overkomen.

Vanuit dat medeleven hebben wij destijds direct aangeboden het graf in oude staat terug te brengen, op kosten van de gemeente. Dit aanbod staat nog steeds. Wij zijn hiertoe niet verplicht, omdat wat gebeurd is volledig voldeed aan de regels uit de toen geldende Verordening op de Algemene Begraafplaatsen. Mevrouw heeft er voor gekozen de zaak voor te leggen aan de rechter. Wij hebben de rechter een uitgebreid verweer gestuurd. Enkele kernpunten:

* de grafrust is niet geschonden;

* de grafbedekking is verwijderd omdat er na het overlijden van de vader van mevrouw geen rechthebbende op het graf meer was, ook al was de termijn van het grafrecht waarvoor was betaald nog niet verstreken. Deze gang van zaken was overeenkomstig de toen geldende verordening;

* mevrouw had niet gereageerd op brieven waarin de gemeente de mogelijkheid bood zich als rechthebbende te laten registreren;

* tot op heden heeft mevrouw zich niet laten registreren als rechthebbende en geen gebruik gemaakt van het aanbod om op kosten van de gemeente een nieuwe grafbedekking te laten plaatsen.

Mevrouw wil – voordat een nieuwe grafbedekking wordt geplaatst – dat het graf eerst wordt geopend zodat zij kan vaststellen of haar moeder daar nog werkelijk begraven is en de as van haar vader niet is uitgestrooid. Er is geen reden om aan te nemen dat de grafrust is verstoord. Dat is ook vastgesteld door de rechter.

Citaat uit de uitspraak van de rechter:
,,De rechtbank is dan ook van oordeel dat als vaststaand moet worden aangenomen dat Gemeente Ridderkerk de grafrust niet heeft verstoord: aangenomen moet worden dat het graf van de moeder en de urn van de vader van [naam eiseres] ter plaatse nog altijd aanwezig zijn.’’

,,Dit betekent ook dat geen grond bestaat om Gemeente Ridderkerk te verplichten de inhoud van het graf en de urn te laten onderzoeken dan wel om aan [naam eiseres] een schadevergoeding te betalen.’’

De rechter heeft mevrouw op 24 november 2021 in het ongelijk gesteld over alle verwijten en eisen aan het adres van de gemeente. Alle vorderingen zijn afgewezen. Tegen de uitspraak van de rechter heeft mevrouw geen beroep ingesteld.

De volledige uitspraak van de rechtbank kunt u hier lezen:
https://linkeddata.overheid.nl/front/portal/document-viewer?ext-id=ECLI:NL:RBROT:2021:11706

Deze zaak is ook voorgelegd aan de Nationale Ombudsman. De Ombudsman concludeert dat meermalen duidelijkheid is gegeven over hetgeen is gebeurd (het verwijderen van de grafsteen en het begraven van de urn) en hetgeen uitdrukkelijk niet is gebeurd (het ruimen van het graf en verstrooien van de as). De Ombudsman is van mening dat van mij niet verwacht kan worden dat ik opnieuw duidelijkheid verstrek over de rustplaats van de ouders van mevrouw, aangezien hierover geen misverstand kan bestaan.

Wij blijven ons inspannen om te komen tot een redelijke en bevredigende afronding van deze zaak. Zodra mevrouw zich als rechthebbende registreert en aangeeft dat ze de grafbedekking wil herstellen, zullen wij dat uitvoeren. We willen haar ook helpen met de administratieve afhandeling van de registratie, en haar die zorg uit handen nemen, maar we hebben wel haar instemming nodig. Ik hoop nog steeds dat wij de gelegenheid krijgen om de grafbedekking in oude staat te herstellen.

Er is nog één geval bekend dat vergelijkbaar is met dat van mevrouw. In dat geval heeft iemand zich als rechthebbende gemeld. Vervolgens is de grafbedekking op onze kosten in ere hersteld. Ook toen waren we hiertoe niet verplicht, maar deden we dat uit medeleven.

Er mag in beide gevallen dan conform de verordening zijn gehandeld, wij hebben wel kritisch gekeken naar hoe dit in de toekomst kan worden voorkomen. Dat is aanleiding geweest om de Verordening op de Algemene Begraafplaatsen aan te passen (https://lokaleregelgeving.overheid.nl/CVDR644221/1). In de nieuwe verordening, vastgesteld door de gemeenteraad op 17 september 2020, is nu bepaald dat bij het ontbreken van een rechthebbende de grafbedekking pas wordt verwijderd als de termijn van de grafrechten waarvoor is betaald geheel is verstreken.

Tot slot.
Ik betreur ten zeerste dat door deze verdrietige zaak de indruk wordt gewekt dat onze overledenen niet in goede handen zijn bij de gemeente Ridderkerk. Die indruk wil ik nadrukkelijk wegnemen. Ik garandeer dat overledenen op onze begraafplaatsen bij ons in goede, betrouwbare handen zijn, en dat niemand hoeft te twijfelen aan hun grafrust.

Written by Paul