Aziatische Hoornaar vooralsnog verdreven uit Ridderkerk

door Jan-Hein Visser

Na de vondst van een tweede nest zijn de tot nu toe bekende nesten van Aziatische hoornaars in Ridderkerk verwijderd. De vondsten zijn gedaan door vrijwilligers die daar veel tijd en moeite in hebben gestoken, want een nest lokaliseren is geen eenvoudige klus. Dit resultaat kon uitsluitend worden bereikt door gemelde waarnemingen van inwoners. Het is op het platform waarneming.nl waar afgelopen zomer de eerste meldingen van Aziatische Hoornaars in Ridderkerk werden bevestigd. Dit eerste nest bevond zich op een locatie in Slikkerveer. Maar daar bleef het niet bij: later kwamen er waarnemingen uit Drievliet en directe omgeving van deze grote wesp, die helemaal niet thuishoort in onze contreien en ook ongewenst is en een risico voor de biodiversiteit vormt.

De uiteindelijke locatie van dit nest bleek hoog in een populierenboom in het Oosterpark te zijn. De imkervereniging heeft daarna de verantwoordelijke dienst ingeschakeld om het te verwijderen. En dat gaat niet te werk zoals bij gewone overlast gevende wespennesten. Voor de bij ons overbekende inheemse ‘limonadewespen’ gelden tegenwoordig zeer strenge regels en nesten ervan worden zeker niet zomaar verwijderd. Het bestrijden mag enkel onder strikte voorwaarden en bij overlast.

Ook de Europese hoornaar (nog vaak verward met de Aziatische bij meldingen) wordt in principe helemaal niet bestreden. De Aziatische hoornaar is daarentegen een zogenaamde invasieve exoot, die veel schade aanricht onder bijenvolken, maar bijvoorbeeld ook onze inheemse wespensoorten aanvalt. Of de opmars nog te stuiten is, dat is zeer onwaarschijnlijk. Enige jaren terug kwamen de eerste meldingen van Aziatische hoornaars uit noordwest-Frankrijk, vervolgens de Vlaamse kust, daarna Zeeuws-Vlaanderen, vorig jaar rukten ze dan al op naar Schouwen-Duiveland en later ook naar de Zuid-Hollandse kust en – eilanden. Dit jaar zijn ze al in de hele zuidwestelijke helft van Nederland waargenomen. Zo zitten of zaten er alleen al in Dordrecht dit jaar rond de zes nesten.

Cruciaal in het bestrijden van de Aziatische hoornaar zijn dus de meldingen via waarneming.nl. De imkerverenging kan dan inschatten waar het nest of de nesten zich ongeveer bevinden en al naar gelang er meer – positief gevalideerde – waarnemingen komen, wordt de cirkel dan steeds kleiner.  Of de hoornaars nu definitief uit Ridderkerk zijn verdwenen valt te betwijfelen. Het is wel een goede zaak dat het nest vóór half oktober werd verwijderd, maar er is geen zicht op hoeveel koninginnen er al uitvlogen. Een nest kan 50 tot wel 500 koninginnen voortbrengen. Daarom worden vanaf volgend voorjaar zogeheten wiekpotten geplaatst om ze te lokken. Op die manier hopen de imkers ook een beter inzicht te krijgen hoeveel er de winter overleven. En dat laatste hangt weer mede af van of we nog eens een goede vorstperiode krijgen. Meestal overleeft er rond de 40% van hen de winter.

Maandag 9 oktober is het nest door professionals met een hoogwerker verwijderd. Het overblijfsel zonder levende exemplaren zal op termijn aan de lokale natuurvereniging worden overhandigd. Aan de actie is zo min mogelijk ruchtbaarheid gegeven, maar er waren wel enkele (andere) geselecteerde media en belangstellenden voor uitgenodigd. Onze redactie beschikt derhalve dan ook enkel over onderstaande zelf eerder gemaakte beelden van het nest. Wij waren overigens al sinds begin oktober op de hoogte van de locatie, maar hebben besloten om daar over te zwijgen: het nest hing namelijk in een boom pal naast de kinderboerderij én ook pal tegenover restaurant/terras De Pannekoe. En alhoewel de Aziatische hoornaar voor mensen in principe ongevaarlijk is, wordt dit bij het verstoren van een nest een heel ander verhaal. Net als inheemse hoornaars kunnen ze dan agressief worden.

Written by Paul